آمارهای اعلام شده بیانگر رشد چشمگیر صادرات غیرنفتی در چند سال اخیر است اما تمرکز بر جزئیات صادرات غیرنفتی نشان می‌دهد که این بخش نیز با مشکلات خاص خود روبه‌روست.
آمار گمرک نشان می‌دهد که در 5ماه نخست امسال رتبه یک تا 10 صادرات کالاهای غیرنفتی را محصولات پایه نفتی (غیر از پسته که رتبه چهارم است) در اختیار دارند و در 10 کالای اول صادرات غیرنفتی، حتی فلزات نیز جایی ندارند.
در 5ماهه امسال نسبت به سال قبل، ارزش صادرات فراورده‌های نفتی از رشد چشمگیری برخوردار بود و اگر این کالاها را از دل صادرات غیرنفتی خارج کنیم، متوجه می‌شویم رشد صادرات غیرنفتی در واقع تحت‌تأثیر قیمت محصولات پایه نفتی است.
بنابراین، کاهش اخیر قیمت نفت متعاقبا موجب کاهش قیمت محصولات پایه نفتی و در نتیجه کاهش صادرات غیرنفتی نیز می‌شود.
از سوی دیگر، متوسط صادرات غیرنفتی 5ماهه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل حدود 25درصد از لحاظ ارزش رشد داشته است.
این در حالی است که متوسط قیمت واردات کشور طی همین مدت نسبت به 5ماه نخست سال گذشته 45درصد رشد داشته است. یعنی ما گران می‌خریم و ارزان می‌فروشیم، مخصوصا در محصولات سنتی.
با توجه به تثبیت نسبی قیمت ارز و نرخ فزاینده تورم عملا حاشیه سود صادرکنندگان ما سال به سال کمتر می‌شود و شاید در بازار جهانی دیگر تداوم این رقابت غیرممکن باشد.
از این رو، دولت علاوه بر آنکه باید به فکر کاهش درآمدهای نفتی باشد، باید برای جلوگیری از روند کاهنده توان رقابتی کالاهای صادراتی غیرنفتی نیز برنامه‌ریزی کند.
ما هم‌اکنون نفت خام را ارزان می‌فروشیم و در مقابل، محصولات نفتی را گران می‌خریم، دولت باید برای حل این مشکل سیاست بلندمدت اتخاذ کند.
*عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران
